موسیقی، هنری به قدمت تاریخ

گزارش «گراموزیک» از حضور درخشان ارکستر سمفونیک تبریز بر صحنه

گراموزیک-تقی قیصری : ارکستر سمفونیک تبریز که در سال ۱۳۸۶ نخستین اجرای خود را بر صحنه برد، در ۱۶ و ۱۷ بهمن ماه ۱۳۹۳ سالن استاد صیامی تبریز بار دیگر توان‌مندی خود را عرضه کرد. برنامه‌ی بهمن‌ماه ارکستر سمفونیک تبریز، به همت جمعی از دوست‌داران موسیقی کلاسیک و سرمایه‌گذاری انجمن‌های حرفه‌ای و مردم‌نهاد و شهروندان فرهنگ‌دوست آذربایجانی، مجال ظهور دوباره یافته است. این برنامه،‌ به معرفی موسیقی باروک از طریق آثاری از یوهان سباستیان باخ، آنتونیو ویوالدی، گیورگ فردریک هندل،‌ جووانی بونونچینی، کریستف ویلی‌بالد گلوک،‌ و چند موسیقی‌دان دیگر اختصاص داشت.

رهبری ارکستر را یاشار شادپور به عهده داشت و در بازآفرینی قطعات و تنظیم مجدد برای ارکستر سمفونیک تبریز، از همکاری مراد کاشف بهره برده بود. در این برنامه، ارائه‌ی بخش‌های ووکال و اینسترومنتال به طور متعادل در نظر گرفته شده بود. هم‌چنین در اجرای این برنامه، ناصر رحیمی به عنوان سولیست فلوت، حبیب جدیری به عنوان سولیست ویلن، و رامین مجلسی به عنوان خواننده‌ی باریتون همکاری داشتند. خواننده‌ی تِنور ارکستر، مسعود امیرسپهر  به دلایلی نتوانست در صحنه حضور یابد و قطعات آوازی بدون خواننده و تنها به صورت سازی (اینسترومنتال) ارائه شد.

در فقدان دانشکده‌ی موسیقی، به صحنه بردن نوازندگان جوان به عنوان ارکستر سمفونیک جسارت، پشتکار، و مدیریت ویژه‌ای را می‌طلبد. طبیعتاً در مقایسه با شرایط دیگر شهرهای بزرگی مانند باکو که گاه بیش از ۱۰ دانشکده‌ی موسیقی دارند، ارکستر سمفونیک تبریز راه بسیار دشواری را برای تأسیس و فعالیت این ارکستر پیموده است. این ارکستر که در مدت ۱۳ سال از شروع فعالیت‌اش تنها دو بار مجال ارائه‌ی برنامه یافت، به عنوان یکی از عناصر هویتی شهر مدرن تبریز شایستگی خود را بار دیگر در بهمن‌ماه به نمایش گذاشت.

معرفی موسیقی باروک به لحاظ ایفای موزیکال و ظرافت‌های ویژه‌ی آن پروژه‌ی دشواری است. دو قطعه‌ی اول رپرتوار، صرفاً با استفاده از سازهای زهی نواخته شد و ارکستر، به این ترتیب توان‌مندی خود را در نخستین اجرای پس از سال ۸۶ با قوت به نمایش گذاشت. این اجرا دو ویژه‌گی هم داشت. ویژه‌گی نخست، حضور ۱۵ نوازنده‌ی مهمان از تهران بود که سطح حرفه‌ای کار را به میزان بسیار قابل قبولی بالا برد و دوم، پایین بودن میان‌گین سنی نوازندگان ارکستر سمفونیک تبریز بود که شگفتی صاحب‌نظران را برانگیخت. به رغم حضور چنین نوازندگان جوانی، موسیقی‌دوستان تبریزی توانستند طنین موسیقی بسیار خوش‌آوایی را به طور زنده تجربه کنند. سونوریته‌ی سازها در سطح بسیار قابل قبولی بود و نشان از کار سخت رهبر ارکستر و نیز اعضای ارکستر در بازآفرینی فضای دوره‌ی باروک در تبریز داشت. بخش‌های وکال که با اجرای توان‌مند رامین مجلسی ارائه شد، کاری حرفه‌ای را به نمایش گذاشت که برای گام‌های نخست این ارکستر چیزی فراتر از انتظار بود. تک‌نوازی ناصر رحیمی، سولیست توانای کشور و هنرنمایی او با فلوت تحسین شنوندگان را برانگیخت و سولیست ویلن،‌ حبیب جدیری نیز تشویق‌های مکرری را برای اجراهای زیبای‌اش دریافت کرد.

 برای تبریزی‌های ساکن امریکا و اروپا که در روز اجرا تصادفاً در تبریز بودند و به کنسرت آمده بودند این برنامه بسیار تحسین‌برانگیز و باورنکردنی بود. بسیاری از حاضرین پس از پایان اجرا بهت‌زده به صحنه نگاه می‌کردند و بسیاری از آنها به چشم‌های تر سالن را ترک کردند.

یکی از ویژگی‌های این اجرا، استفاده از لوت به عنوان یکی از سازهای شاخص موسیقی دوره‌ی باروک است که تنها چند روز مانده به اجرا توسط مدیریت ارکستر از کشور ترکیه خریداری شده بود.

تبریز بار دیگر نشان داد که می‌تواند با تکیه بر حمایت شهروندان علاقه‌مند، فعالیت‌های فرهنگی و هنری درخشانی را به روی صحنه ببرد. امثال یاشار شادپور در تبریز کم است اما اگر قدر آنها را بدانیم قادر خواهیم بود هنرمندانی چیره‌دست را در اجرای موسیقی سمفونیک تربیت کنیم که سفیران فرهنگی تبریز با زبان بین‌المللی موسیقی در سراسر کره‌ی زمین باشند.

در ادامه از نگاه لنز «عادل شفائیه» به تماشای این کنسرت بنشینید .

منبع : اختصاصی از پایگاه خبری-تحلیلی گراموزیک