نیما رمضان: نوازنده به هیچ وجه امنیت شغلی یا بیمه ندارد.
در گفتوگو اختصاصی گراموزیک با یک نوازنده ی سرشناس
نیما رمضان: نوازنده به هیچ وجه امنیت شغلی یا بیمه ندارد.
+ خیلی دوست داریم که بتوانیم در خارج از ایران هم اجرای زنده داشته باشیم.
+در پاپ, هرکسی موسیقی اش ترکیتر باشد، بیشتر موفق میشود.
+ وضعیت موسیقی راک خیلی جالب نیست.
+ موسیقی اینسترومنتال در ایران تعریف نشده و جایگاهی ندارد.
گراموزیک: نیما رمضان در حال حاضر یکی از موفقترین نوازندگان گیتار الکتریک به شمار میآید که در حوزهی موسیقی پاپ و راک، فعالیت چشمگیری داشته است. رمضان علاوه بر اجرهای زندهی درخشان، حضور در گروههای شناخته شدهای همچون اوهام و کامنت و همکاری با ستارههای پاپ مانند سیروان خسروی و مهدی یراحی را در کارنامهی خود به ثبت رسانده. به عنوان یکی از مهمترین نوازندگان چند سال اخیر دربارهی وضعیت موزیسینها و موسیقی ایران با او به گفتگو نشسته ایم.
– از شروع کار بگویید. چگونه وارد دنیای موسیقی شدید؟ در زمینهی موسیقی به صورت آکادمیک تحصیل کرده اید؟
– دقیقا یادم نیست که از چه زمانی گیتار زدن را شروع کرده ام. ولی به یاد دارم، یکی از دوستانم که گیتار نایلون داشت، سازش را بهم داد و شروع کردم به یاد گرفتن موسیقی. به طور کلی، بعد از دانشگاه نوازندگی جدی گیتار را دنبال کردم ولی در زمان دبیرستان هم جسته و گریخته گیتار میزدم. بعد از دانشگاه یک گیتار فندر تقلبی گرفتم و سال ۸۳ بود که در گروهی به نام پیکولو شروع به کار کردم. در مورد تحصیلات هم باید بگویم که نه، تحصیلاتم در زمینهی موسیقی نبود و فوقلیسانس مدیریت دارم.
-در مورد فعالیتهای چند سال اخیر توضیح بدهید.
– ببینید من و تمام نوازندهها، شغلمان سه بخش اصلی دارد؛ آموزش، ضبط کارهای استودیویی و اجراهای زنده. خود این پروژهها هم برایم یک بخش شخصیتر دارد مانند کامنت، میلاد درخشانی و اوهام و یک بخش عامتر که همکاری با خوانندههای پاپ را در بر میگیرد.
– نوازنده در موسیقی ایران این قابلیت را دارد که به ستاره تبدیل شود؟
-در ایران یک مقدار سخت است، چون بیشتر اوقات نوازنده با حضور در کنار خواننده است که مطرح میشود و اگر از میان بچهها هم کسی به شهرت رسیده، علتش همین همکاری با خوانندههای معروف بوده. البته ممکن است نوازنده توسط مخاطبی هم که موسیقی را با جدیت دنبال میکند، شناخته بشود. ولی از آنجایی که موسیقی اینسترومنتال در ایران تعریف نشده و جایگاهی ندارد، نوازنده به تنهایی فرصت مطرح شدن را پیدا نمیکند. فرقی نمیکند که سبکش پاپ باشد یا راک.
– درآمد نوازنده در ایران بر چه مبنایی محاسبه میشود؟ رابطهی خود نوازندهها با هم چطور است؟ همدیگر را حمایت میکنند؟
– درآمد واقعیتش نسبی است و شخصا از این شیوهراضی ام. چون کاری را انجام میدهم که دوست داردم. سطح درآمد نوازندهها شاید خیلی بالا نباشد ولی کم هم نیست. اما خستگی و فشار کار زیاد است، مخصوصا برای کسانی که بیشتر کنسرت و اجراهای زنده دارند. چون هشتاد درصد کار ما بیشتر از نوازندگی باربری است و مدام باید سازهای سنگین را به دوش بکشیم. باید گفت که مشکل اصلی ما نبود هرگونه پشتوانه است. بدون وجود بیمه و صنف، عمر فعالیت حرفهای نوازنده کاهش پیدا میکند. در حال حاضر هم که نسل جدید نوازندهها وارد میدان شده اند و حاضر اند در قبال دستمزد کمتری با خوانندهها کار کنند. برای خوانندهها هم از یک جایی به بعد اصلا توانایی و سابقهی نوازنده اهمیت ندارد. خوانندهی تازه کار ترجیح میدهد با نوازندهی مطرح کار کند تا اعتبار کسب کند. اما وقتی که به شهرت رسید، تصور میکند که دیگر به نوازنده نیازی ندارد و به دنبال افرادی میگردد که هم دستمزد کمتری بخواهند و هم بتواند باب میل خودش با آنها رفتار کند. متاسفانه خیلی از بچههای جدید این شرایط را میپذیرند، چون به هر حال ظرف سه چهار سال میتوانند اسم و رسمی برای خود بههم بزنند. درست است که در موسیقی صنف نداریم، ولی نوازندههای گیتار الکتریک هوای هم را دارند.
– وضعیت فعلی موسیقی راک را چطور ارزیابی میکنید؟
– وضعیت موسیقی راک خیلی جالب نیست. چون موسیقیای که به صورت رسمی تولید شود، نداریم. موزیک زیرزمینی هم حتی اگر خیلی خوب تولید شده باشد، اما درست شنیده نمیشود. مشکل اینجا است که برای این سبک موسیقی، تهیهکننده پیدا نمیشود و تبلیغاتی هم پیرامون آن وجود ندارد. مثالی هست که برای همه میزنم؛ وقتی رضا یزدانی را بهعنوان نماد موسیقی راک در ایران شناساندند، آنقدر برایش تبلیغات کردند که رضا یزدانی شد رضا یزدانی. در سینما صدایش را شنیدیم، در تلویزیون شنیدیم و بعد اجراهای لایوش پر شد از جمعیت. مطمئنا با این حجم حمایت و تبلیغات، هر گروه دیگری هم میتواند به چنین سطحی از موفقیت دست پیدا کند. اما الان چون موسیقی درآمدزا نیست، سرمایهگذاری هم برایش پیدا نمیشود. موسیقی پاپ نهایتا با دو سه کنسرت سرمایهاش را برمیگرداد ولی موسیقی راک برای بازگشت سرمایه، یک سال کار میطلبد.
– دربارهی مدیریت موسیقی چه نظری دارید؟
– فعلا ارشاد تا جایی که میتواند حامی موزیسینها است و به آنها کمک میکند. این خودش یک امتیاز به حساب میآید اما آنچه در حاشیه اتفاق میافتد، واقعا از کنترل ارشاد خارج است.
– از کارهای شخصی و آلبوم خودتان بگویید.
– در حال انجام کارهای یک آلبوم شخصی در سبک پست راک و الکترونیک هستم که احتمالا هشت ترک دارد. فعلا فقط ماکت کارها را آماده کرده ام و بیشتر به دنبال خواننده میگردم. خوانندهای که توانایی ساخت ترانه و ملودیرا داشته باشد، چون آلبوم به نسبت موسیقی ایران، فضای جدیدی دارد.
-با چه کسانی در حال همکاری هستید و یا با چه کسانی همکاری خواهید داشت؟
– در بندهای پاپ خوب خوانندههایی همچون مهدی یراحی و فریدون اسرایی حضور دارم. فکر کنم میلاد درخشانی طی دو سه ماه آینده کنسرت داشته باشد. با کامنت همچنان دارم کار میکنم و علاوه بر ضبط آلبوم جدید، احتمالا در همدان و تبریز هم اجرا داشته باشیم. چند قطعهی جدید هم کار کرده ایم که بزودی پخش خواهد شد.
– از تجربهی اجرای راک در شهرهای مختلف ایران بگویید.
– یک اجرا در رشت داشتیم و چند اوپنینگ در شهرهای دیگر. برای خودم شخصا خیلی خوب و جذاب بود. بمرانی و پالت هم اخیرا کارهای جالب توجهی داشته اند و خواهد داشت.
– به نظرتان موسیقی پاپ در این سالها پیشرفتی داشته؟ از همکاری با خوانندههای پاپ جدید مانند سامان جلیلی تعریف کنید.
-در موسیقی پاپ اصلا پیشرفتی وجود ندارد و همه چیز افتاده روی دور تکرار. در فضای این موسیقی لازم است که رقابت و تنوع ایجاد شود که چنین اتفاقی نمیافتد و همه دارند شبیه هم کار میکنند. هرکی هم که کارش ترکیتر باشد، بیشتر موفق میشود. در موسیقی پاپ ایران خلاقیت که عنصر اصلی است، وجود ندارد. فوقش چند خواننده داریم که شاید در قیاس با بقیه متفاوت کار کنند اما باز هم نسبت به دنیا، موسیقیشان خیلی معمولی است. ساختار، ملودی، ترانه و… همه چیز شبیه هم است. شباهت آنقدر زیاد است که چند بار در پشت صحنه هنگام پخش آهنگهای اول کنسرت، نتوانستم خواننده را تشخیص بدهم. در حال حاضر فقط در تورهای مهدی یراحی و فریدون حضور دارم و همچنین به صورت محدود با شهاب رمضان. بزرگترین حسن این افراد، اخلاق خیلی خوبشان است. سامان جلیلی را هم نمیشناختم. حامد برادران با من تماس گرفت برای ضبط یکی از کارهای سامان جلیلی. قطعه به هر طریقی بود ضبط شد و ظاهرا کار موفقی هم از آب درآمده.
-سیستم آموزش موسیقی در ایران به چه صورت است؟
-در این چند سال آقای فخرالدینی برای موسیقی زحمت زیادی کشیده اند و یک آکادمی را تاسیس کرده اند با نام «رنگین کمان» که پایهی کار آنها آموزش گیتار است. علاوه بر این آموزشگاه موسیقی «هترا» هم در زمینهی آموزش فعالیت موثری دارد.
– آلبوم جدید کامنت در چه مرحلهای است و چه فضایی دارد؟ به کار کردن در خارج از ایران فکر نکرده اید؟
-ما در حال ضبط کار ها هستیم و آلبوم نسبت به کارهای گذشته فضای آرامتری دارد. خیلی دوست داریم که بتوانیم در خارج از ایران هم اجرای زنده داشته باشیم.
– به نظرتان نبود یک فستیوال یا جشن موسیقی معتبر برای جایزه دادن به هنرمندان ایرانی، به موسیقی ایران آسیب نزده؟
– در ایران چند جشن سالانه برای موسیقی داریم ولی این جشنها هم برای خودشان محدودیتهایی دارند. مثلا مگر ما چند گروه راک داریم که بخواهند برای جایزه رقابت هم بکنند؟ مشکل بعدی این که موسیقی راک بعدی باید در کنار موسیقی تلفیقی قرار بگیرد. یعنی کامنت در کنار پالت، دنگ شو، چارتار و گروههای دیگری که هیچکدام ربطی به هم ندارد.
– سوال آخر هم این که امنیت شغلی موزیسینها را در ایران چگونه توصیف میکنید؟
– در ایران به دلیل عدم وجود صنف برای نوازندهها و این که مردم، چه در موسیقی پاپ و چه راک، همیشه میخواهند یک نفر را بهعنوان ستاره ببینند و کارهایش را دنبال کنند، که طبیعتا آن یک نفر هم خواننده است، نوازنده به هیچ وجه امنیت شغلی یا بیمه ندارد. حتی وضع قراردادهای ما هم درست نیست و هر لحظه ممکن است که قرارداد با خواننده و تهیهکننده فسخ شود و نوازنده جایگاهش را از دست بدهد. این استرس همیشه همراه نوازندهها است.
تهیه و تنظیم گزارش: پاشا ولایی
منبع: اختصاصی پایگاه خبری-تحلیلی گراموزیک